Thúc đẩy sử dụng năng lượng hiệu quả: Phổ biến kinh nghiệm thực hành kiểm toán năng lượng theo tiêu chuẩn quốc tế
Thứ tư, 15/10/2025 - 13:39
Trong khuôn khổ Hợp phần 3 thuộc Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam - Đan Mạch giai đoạn 2020 - 2025 (DEPP3), các ngày 23 và 25 tháng 9 năm 2025 Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) phối hợp với Cục Năng lượng Đan Mạch và Đại sứ quán Đan Mạch đã tổ chức hai buổi tọa đàm tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ kinh nghiệm thực hành kỹ thuật về kiểm toán năng lượng trong ngành gốm sứ, bia-nước giải khát, thép và phân bón.
Phát biểu khai mạc, bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công cho biết: Việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã trở thành nhu cầu cấp thiết, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn cầu và các hoạt động liên quan đến kiểm toán năng lượng sẽ giúp doanh nghiệp quản lý, vận hành tối ưu hệ thống năng lượng và xác định các cơ hội đầu tư các giải pháp tiết kiệm năng lượng, góp phần tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy quá trình chuyển dịch xanh.
Bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công phát biểu khai mạc Tọa đàm.
119 dự án HQNL giúp tiết kiệm 197,4 GWh/năm
Tại Tọa đàm, ông Jorgen Hvid - Cố vấn dài hạn của Chương trình DEPP3 giới thiệu tổng quan về Chương trình DEPP3 và các hình thức hỗ trợ dành cho Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng bền vững. Theo đó, DEPP3 ưu tiên thúc đẩy các giải pháp tiết kiệm và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong lĩnh vực công nghiệp thông qua những sáng kiến tiêu biểu như Chương trình Thỏa thuận tự nguyện thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong lĩnh vực công nghiệp (Chương trình VAS) và triển khai hoạt động của Trung tâm Xuất sắc về Hiệu quả năng lượng (CoE). Các hoạt động này phương thức mới trong việc cung cấp hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và nâng cao năng lực cho doanh nghiệp, hướng tới mục tiêu phát triển xanh và bền vững.
Ông Jorgen Hvid - Cố vấn dài hạn của Chương trình DEPP3 giới thiệu tổng quan về Chương trình DEPP3.
Chia sẻ về các kết quả bước đầu của kiểm toán năng lượng trong Chương trình DEPP3, ông Rahul Raju Dusa - Cố vấn đặc biệt Cục Năng lượng Đan Mạch thông tin: Tính đến tháng 8 năm 2025, thông qua quá trình xây dựng báo cáo kiểm toán năng lượng theo tiêu chuẩn quốc tế, chương trình đã xác định tổng cộng 119 dự án hiệu quả năng lượng, trong đó 63% dự án liên quan đến điện và 37% liên quan đến nhiệt, tiềm năng tiết kiệm năng lượng (TKNL) được xác định là 197,4 GWh/năm, với phần lớn năng lượng năng lượng tiết kiệm được là đến từ nhiệt năng (79%).
Trong các dự án kiểm toán năng của Chương trình DEPP3, các chuyên gia Đan Mạch và Việt Nam đã sử dụng những phương pháp, công cụ mới để thực hiện kiểm toán theo tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt là phương pháp lập sơ đồ năng lượng (Energy Mapping). Phương pháp này giúp đưa ra một cái nhìn tổng quan toàn diện về các dòng năng lượng đang được sử dụng trong nhà máy, từ đó hỗ trợ việc nhận diện các tổn thất và đề xuất các giải pháp đầu tư hiệu quả. |
Kiểm toán năng lượng tiêu chuẩn quốc tế: Những phát hiện và bài học kinh nghiệm
Về những phát hiện cụ thể khi thực hiện kiểm toán trong ngành gốm sứ, ông Hỏa Thái Thanh - Kiểm toán viên năng lượng, Công ty Cổ phần Giải pháp Công nghệ Việt Nam (VETS) cho biết, trong quá trình kiểm toán tại doanh nghiệp, đơn vị đã xác định được 22 giải pháp trải rộng từ hệ thống khí nén, nhiệt, điện, tự động hóa đến năng lượng tái tạo. Một số giải pháp được cân nhắc đưa vào thử nghiệm bao gồm: (1) Lắp biến tần điều khiển quạt. Sấy nhanh đường ống thứ 2; (2) Tận dụng nhiệt dư cho lò tầng sôi; (3) Thay thế máy hóa hơi LPG; (4) Thay thế tháp sấy phun của dây chuyền 1; (5) Áp dụng Hệ thống quản lý năng lượng ISO 50001.
Đối với ngành bia-nước giải khát, Tiến sĩ Trịnh Viết Thiệu - Chuyên gia năng lượng, Công ty Cổ phần Năng lượng và Môi trường Bách Khoa (POLYTEE) đã trình bày kết quả triển khai kiểm toán tại nhà máy của Công ty HABECO ID (công suất 50 triệu lít/năm). Theo đó, hoạt động kiểm toán năng lượng tại HABECO ID được triển khai theo đúng hướng dẫn kỹ thuật, kết hợp phương pháp lập bản đồ năng lượng nhằm đánh giá toàn diện các dòng năng lượng trong nhà máy. Từ kết quả kiểm toán, nhóm tư vấn đã đề xuất nhiều giải pháp khả thi: lắp hệ thống đun nước nóng dùng khí thải nồi hơi, chuyển lò than sang sinh khối, loại bỏ cặn bẩn tại tháp làm mát, tận dụng khí lạnh từ bay hơi CO2, sử dụng chiếu sáng năng lượng mặt trời và lắp biến tần cho máy nén khí. Những giải pháp này giúp tiết kiệm khoảng 250.000 kWh điện và gần 600 tấn than mỗi năm, đồng thời cắt giảm khoảng 1.300 tấn CO2.
Ông Hà Đức Toàn - Đại diện Công ty Cổ phần Gốm sứ CTH (Phú Thọ) cho biết: “Nhờ tham gia dự án VAS, doanh nghiệp chúng tôi đã tối ưu tiêu thụ năng lượng, cải tiến quy trình, đồng thời triển khai nhiều biện pháp thực tế như lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái, điều chỉnh chế độ vận hành máy nén khí, bọc bảo ôn cho cửa thao tác lò tầng sôi, lắp đặt rơ-le thời gian cho động cơ khuấy bể men, hay lắp biến tần cho hệ thống động cơ.” |
Trong ngành thép, kiểm toán viên của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển về Tiết kiệm Năng lượng (ENERTEAM) cho biết kết quả kiểm toán tại một doanh nghiệp trình diễn cho thấy công đoạn nấu chảy chiếm tới hơn 90% tổng lượng điện tiêu thụ. Bản đồ năng lượng giúp nhận diện rõ nhiều tổn thất, từ đó đề xuất các dự án đầu tư giải pháp tiết kiệm, trong đó nổi bật hai giải pháp cấp độ A (yêu cầu đầu tư cao và có độ phức tạp kỹ thuật lớn): đầu tư máy băm phế liệu (tiết kiệm gần 3 triệu kWh/năm, giảm tới 1.800 tCO2tđ/năm) và lắp hệ thống năng lượng mặt trời mái nhà (tiết kiệm khoảng 3,5 triệu kWh/năm, giảm hơn 2.000 tCO2tđ/năm).
Ở lĩnh vực phân bón, kiểm toán năng lượng trình diễn tại Công ty Cổ phần Phân bón dầu khí Cà Mau do ECC Bách Khoa thực hiện đã chỉ ra rằng một lượng lớn nhiệt thải ở mức 50 - 150°C đang bị xả ra môi trường. Các giải pháp được đề xuất gồm cải tạo hệ thống làm mát, tối ưu hóa bộ trao đổi nhiệt, sử dụng biến tần để kiểm soát công suất của bơm lớn và quạt, sử dụng Delta-T-hunting và cải thiện thu hồi nhiệt, hoặc áp dụng công nghệ chu trình ORC để tăng sản lượng điện.
Ông Nguyễn Trường Giang - Đại diện Công ty Cổ phần Phân bón dầu khí Cà Mau (PVCFC) đánh giá: “Việc tham gia DEPP3 tạo điều kiện giúp doanh nghiệp so sánh hiệu suất với chuẩn quốc tế, đồng thời khẳng định nếu tối ưu hệ thống làm mát và thu hồi nhiệt, doanh nghiệp có thể tiết kiệm tới 2 triệu USD chi phí năng lượng mỗi năm và giảm phát thải hàng chục nghìn tấn CO2". |
Trong khuôn khổ hai buổi tọa đàm, các đại biểu cũng dành nhiều thời gian trao đổi về việc ứng dụng báo cáo kiểm toán năng lượng trong thực tiễn triển khai các giải pháp tiết kiệm và sử dụng năng lượng hiệu quả tại doanh nghiệp. Những ý kiến chia sẻ không chỉ mở ra gợi ý quan trọng để nâng cao chất lượng báo cáo kiểm toán, mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường phối hợp giữa các bên trong hành trình hướng tới phát triển xanh và bền vững.
Các tài liệu và ảnh của Tọa đàm tham khảo tại:
- Tọa đàm kỹ thuật về kiểm toán năng lượng trình diễn trong ngành gốm sứ và ngành bia - nước giải khát: Tài liệu - Hình ảnh
- Tọa đàm kỹ thuật về kiểm toán năng lượng trình diễn trong ngành thép và ngành phân bón: Tài liệu - Hình ảnh
Chương trình DEPP3